Wanneer de herfst zijn intrede heeft genomen en de winter in aantocht is worden de nachten langer en de dagen korter. We worden minder blootgesteld aan zonlicht. Veel mensen ervaren hierbij vermoeidheidsklachten en/of depressieve klachten, oftewel een winterdip. Veel van deze mensen hebben ook een tekort aan vitamine D.

Vitamine D
Vitamine D is een vet oplosbare vitamine welke onder invloed van zonlicht kan worden aangemaakt in de huid. Enkel in de periode van mei tot en met september is de zon krachtig genoeg om te zorgen voor voldoende vitamine D aanmaak. Een beperkt aantal voedingsmiddelen levert daarnaast ook vitamine D. Helaas is het vrijwel onmogelijk om voldoende vitamine D uit deze voedingsmiddelen te halen. Om deze redenen zijn we, zeker gedurende een groot deel van het jaar, voor een goede vitamine D voorziening afhankelijk van vitamine D uit voedingssupplementen.

Symptomen van een tekort
Een tekort aan vitamine D is een probleem wat veel voorkomt. Symptomen van een vitamine D tekort zijn onder andere vermoeidheidsklachten en (lichte) depressieve gevoelens. Overige klachten die voor kunnen komen zijn hoofdpijn, spierpijn, een gevoel van algemene zwakte en een verminderd cognitief functioneren (verminderd denkvermogen, geestelijk uithoudingsvermogen). Daarnaast is vitamine D ook nog eens heel belangrijk voor je immuunsysteem.

Een ‘winterdip’ hoeft natuurlijk niet direct te betekenen dat je depressief heeft, ook al wordt het wel een ‘winterdepressie’ genoemd. Het is meer iets wat we in de volksmond zo noemen, sommige symptomen komen namelijk wel overeen.

Vitamine D uit zonlicht
Onder invloed van zonlicht kan vitamine D worden aangemaakt in de huid. De zon is, zoals eerder al genoemd, enkel in de periode van mei tot en met september krachtig genoeg om te zorgen voor een voldoende vitamine D aanmaak in de huid. MAAR, helaas zijn er ook tijdens de periode mei-september beperkende factoren: omdat we beschermende kleding dragen en zonnebrand smeren, is de aanmaak van vitamine D daardoor lager. Ook in de zomerperiode is het dus goed om extra voedingsmiddelen te eten die meer vitamine D bevatten en daarnaast vitamine D uit een supplement te gebruiken.

Vitamine D en corona
Diverse nieuwsberichten verschenen waarin door wetenschappers en artsen werd beschreven dat vitamine D een positief effect heeft op het immuunsysteem. Een hoogleraar immunologie van de Wageningen Universiteit laat aan de hand van diverse studies zien dat vitamine D helpt tegen corona en kan bijdragen aan een minder ernstig effect van corona. Vitamine D verbetert de weerstand en verlaagt de kans dat je een corona infectie oploopt. Indien je corona hebt opgelopen kan vitamine D zorgen voor een minder ernstig verloop hiervan.

Uit Spaans wetenschappelijk onderzoek waarbij één groep vitamine D kreeg en de andere niet, blijken grote verschillen. Van de grotere groep van 50 personen die een hogere dosis vitamine D kreeg, belandde er één op de IC en overleed er niemand. Van de groep van 26 personen die géén vitamine D kreeg, overleden er twee personen en kwamen er dertien op de IC.
In Nederland heeft ongeveer 1/3e tot de helft van de mensen een vitamine D tekort. Onder ouderen en mensen met een getinte huidskleur heeft zelfs de meerderheid een ernstig tekort. Met de voeding is het lastig om voldoende vitamine D binnen te krijgen. Vitamine D kunnen we aanmaken onder invloed van zonlicht in de huid, echter, gedurende de herfst- en winterdagen is de aanmaak hiervan niet voldoende. Gedurende de zomerdagen is dit eveneens niet altijd voldoende, gezien we bedekkende kleding dragen en zonnebrand smeren.

Voedingsmiddelen met vitamine D
Helaas bevatten voedingsmiddel weinig vitamine D, 9 van de 10 keer onvoldoende om (zeker in de herfst en winter) een optimale status in het lichaam te bereiken en behouden. Voedingsmiddelen die een (lage) hoeveelheid vitamine D bevatten zijn vette vis zoals zalm en sardientjes, (biologische) eieren en zuivel, roomboter, met vitamine D verrijkte halvarine/margarine/bak-en-braad producten.

Vitamine D uit een supplement
25 microgram (1000IE) vitamine D per dag is voldoende, bijvoorbeeld uit een goede multi (zoals de Elke Dag Tabletten of Elke Dag 50+ van het merk Vitals). Wil je een snelle vitamine D boost? Gebruik dan 75mcg/dag (3000IE) gedurende een maand en ga daarna over op 25mcg per dag.

Referenties
Diverse artikelen Stichting Orthokennis

A. Nowak et al. (2016) Effect of vitamin D3 on self-perceived fatigue, A double-blind randomized placebo-controlled trial. doi: 10.1097/MD.0000000000005353

Bertone-Johnson, E.R., et al. (2012) Vitamine D-suppletie en depressie in het Women’s Health Initiative Calcium and Vitamin D Trial. Doi: 10.1093 / aje / kwr482

Castillo, M.E., et al. (2020) Effect van behandeling met calcifediol en de beste beschikbare therapie versus de beste beschikbare therapie op opname op de intensive care-afdeling en mortaliteit bij patiënten die in het ziekenhuis zijn opgenomen voor COVID-19: een gerandomiseerde klinische pilotstudie. DOI: 10.1016 / j.jsbmb.2020.105751

Martineau, A.R., et al. (2017) Vitamine D-suppletie om acute luchtweginfecties te voorkomen: systematische review en meta-analyse van individuele deelnemersgegevens. doi: https://doi.org/10.1136/bmj.i6583